‘Ik zei het toch?’ ‘Ik heb het je nog zó gezegd’ ‘Luister nou eens naar me!’ Uitspraken die alle moeders denk wel kennen. Je ziet een probleem of een gevaar aankomen, waarschuwt, zegt het nog een keer, kind luistert niet en hoppa, het gaat mis. Duh, dat zei je al. Als ze nou gewoon direct hadden geluisterd, was dat allemaal niet nodig geweest. Tijd om dat nog eens te benadrukken, zodat ze de volgende keer wél luisteren. Of niet?
Wrijf het er maar in
Nee, zo werkt het helaas niet. Ik moest een hele opvoedcursus volgen om daar achter te komen. Stom eigenlijk, want ik had het zelf ook wel kunnen verzinnen. Als ik iets fout doe en iemand wrijft dat er nog even in door te roepen dat het ook echt een heel domme actie was, dat ik dat zelf ook heus wel had kunnen bedenken, en dat ik gewoon naar hun advies had moeten luisteren, dan knap ik daar niet van op. Sterker nog, de kans is groot dat ik dichtklap, me omdraai of me terugtrek in mijn eigen wereldje. Want dat mijn actie niet werkte, had ik zelf ook al door. Dat hoeven niet te benadrukken.
Bij kinderen werkt dat dus precies zo. Zij moeten leren door vallen en opstaan. Fouten maken en daar zelf op reflecteren. Voor ons als ouders is dat tenenkrommend, wij weten namelijk alles al. Het zou dus veel makkelijker zijn als wij alles voorkauwen. Been there, done that, weet je wel? Als je fietst met je jas open, komt hij een keer tussen je spaken en val je. Of als je balanceert op een stoeprandje, stap je een keer mis. Als je je gymtas vergeet, moet je een keer in je onderbroek gymmen. Als je geen jas meeneemt, kan het zijn dat je het koud krijgt. Het lijkt zo logisch, maar wij ouders proberen toch elke keer weer in te breken in dit leerproces. We hebben allemaal een beetje curling ouder in ons…
Natuurlijke gevolgen
In de cursus Positive Discipline, waar ik al deze wijsheid vandaan haalde, leerde ik dat er een verschil is tussen logische gevolgen en natuurlijke gevolgen. Een natuurlijk gevoel is wat er vanzelf gebeurt, zonder tussenkomst van een volwassene. Als je niet eet, krijg je honger en als je geen jas aantrekt, krijg je het koud. Dit zijn dingen die kinderen zelf kunnen en moeten ervaren, om ervan te leren. Als jouw kind huilt dat het nat is geworden door de regen, dan is dat een leermoment. Ouders willen dan graag benadrukken dat zij dit hadden zien aankomen, maar dat werkt averechts. Waarom? Een kind heeft zelf allang bedacht dat het volgende keer die regenjas aan moet doen. Als jij het er dan in gaat wrijven, heb je kans dat ze juist in de verdediging gaan of niet luisteren. Dan is het hele leermoment weg.
Beter is het om juist mee te leven met het kind. ‘Jeetje, dat lijkt me wel vervelend om zo nat te regenen’. Niet gaan redden of oplossen! Dus niet in de auto springen om je arme bloedje te halen, en ook niet klaarstaan met een handdoek. Heb er vertrouwen in dat ze het zelf kunnen oplossen. ‘Wat kun je doen om weer warm te worden?’ zou bijvoorbeeld een goede reactie zijn. En als je kind zichzelf dan droog gaar föhnen in plaats van douchen en droge kleren aantrekken, ja, dan is dat zo. Laat los, en laat ze zelf die gevolgen ervaren.
Logische gevolgen
Een logisch gevolg is een stukje opvoeding. Hier ben je als ouder dus wel betrokken. Heeft je kind een stuk speelgoed van een ander kapot gemaakt? Het zal (als het goed is) bij jou komen voor een oplossing. Een logisch gevolg is dat je het kind (een deel van) de schade zelf laat betalen. Zo bied je het kind een nuttige, leerzame ervaring. Hetzelfde geldt als er kleren gewassen moeten worden en ze liggen niet in de wasmand. Een logisch gevolg kan zijn, dat je ze niet wast. Dat kan in het begin voor een hoop strijd zorgen, maar het is een logisch gevolg op een actie. Je hoeft hierbij ook niet te gaan roepen van ‘ik heb het toch gezegd?!?’ of op een pesterig toontje benadrukken dat het kind nu echt in zijn nakie naar school moet. Nee, blijf rustig en zeg: ‘De afspraak is dat er alleen kleding gewassen wordt die in de wasmand ligt. Ik weet zeker dat je hieraan kunt denken’.
I told you so
Nog even terug naar de titel van dit artikel. Want ook in de volwassen wereld blijft dit een dingetje, hoor. Hoe vaak krijg jij ongevraagd advies? Wil je een nieuwe auto aanschaffen, ga je je huis verbouwen of ben je zwanger? Grote kans dat de halve wereld je gaat vertellen hoe je dat moet aanpakken. Allemaal ervaringsdeskundigen. Natuurlijk kun je iemand eens advies geven als diegene erom vraagt, maar iemand zal toch zijn eigen verantwoordelijkheid moeten pakken. Een ‘ik heb het toch gezegd’ werkt ook bij volwassenen averechts, en je wordt er geen gezelliger persoon van!
Dus knoop dit in je oren, want als ik het zeg, moet je het altijd aannemen 😉
De cursus Positive Discipline begint binnenkort weer, je kunt je aanmelden via de website van Kolibrie Talentcoaching.
- New York, New York - 12/11/2024
- The Big 40 - 03/11/2024
- Creëer een unieke sfeer met bijzondere wanddecoratie voor thuis - 18/10/2024
Geef een reactie