Door naar groep 3 of langer door kleuteren? Het is een vraag die in deze tijd van het jaar veel gesteld wordt in de kleuterklas. Ik deelde laatst een artikel uit Trouw en kreeg daar veel reacties op. Ik ben namelijk een beetje van de afdeling ‘doordouwen’ en voor mijn kinderen werkt dat nogal goed. Maar ik snap dat de meningen daarover verdeeld zijn.
Hoe ziet het nou precies? Kinderen moeten in principe twee jaar kleuteren. Maar uiteraard is dat lastig voor kinderen die halverwege het schooljaar vier worden en instromen. Bij kinderen die na 1 januari jarig zijn wordt normaal gesproken aangehouden dat ze meer dan twee jaar kleuteren, tenzij ze zo’n voorsprong hebben dat ze toch mee kunnen naar groep 3. De zogenaamde ‘najaarsleerlingen’, leerlingen die tussen 1 oktober en 1 januari jarig zijn, moeten in principe na minder dan twee jaar kleuteren door naar groep 3. Kinderen van augustus en september natuurlijk ook, maar die komen toch bijna aan de twee jaar.
In de praktijk blijkt wel dat de najaarsleerlingen ook vaak langer kleuteren, vroeger werd de grens niet bij 1 januari maar bij 1 oktober getrokken. Officieel is die regel al sinds 1986 afgeschaft, maar bij veel scholen wordt hij toch nog aangehouden. De meeste scholen zeggen echter dat ze bij ‘twijfelgevallen’ altijd naar het kind kijken.
Praktisch
Bij mijn kinderen werkt het iets anders. Onze jongens zijn allebei in juli jarig, dus zij konden niet anders dan twee jaar kleuteren. Jammer, want beiden waren al eerder toe aan school, maar konden hierdoor ook niet vervroegd instromen. Eigenlijk waren ze ook al na anderhalf jaar kleuteren wel aan groep 3 toe. Maar ja, dat was natuurlijk praktisch nogal lastig. En dus gingen ze netjes steeds na de zomervakantie naar groep 1, naar groep 2, naar groep 3.
Dat ging bij de eerste niet van een leien dakje, bij de tweede wel. Uiteindelijk heeft de oudste alsnog groep 4 overgeslagen en zit hij nu, een klas hoger, duidelijk beter op zijn plek. Had dat nou niet eerder gekund?
En toen kwam de onze dochter, geboren in maart. Eerder schreef ik al dat zij wél vervroegd is ingestroomd op de basisschool, namelijk in januari, toen ze dus nog drie was. Dit was vooral met het plan een korter kleutertraject te doorlopen: anderhalf jaar in plaats van bijna 2,5 jaar. We herkenden toen namelijk al de ontwikkelingsvoorsprong bij haar (welk kind van 1 zegt nog meer de maanden van het jaar op?) en we wilden onderpresteren voorkomen.
Toverletters
Nu is ze net 5 geworden. En zoals je ziet: druk bezig met schrijven en lezen. Sterker nog, ze kan niet wachten tot ze naar groep 3 mag. Dat kan nog eens best een lang halfjaar worden! Haar broer zit nu in groep 3, en ze kijkt veel met hem mee. Ze praten over ‘toverletters’ (een u en een i die samen een ui worden) en ‘ plaagletters’ (doordat de r plaagt schrijf je voor maar zeg je eigenlijk vor). Beste goeie regels om weer eens te herhalen, trouwens.
Het bespreken van die spellingregels is ook fijn voor onze jongen die inmiddels in groep 7 zit, waarbij we dyslexie vermoedden, maar waarbij de oplossing uiteindelijk bleek: de spellingregels er nogmaals inrammen. Want ja, een versnelling kan ook voor hiaten zorgen.
In plaats van afremmen, zoals ik bij de oudste deed (‘schrijven hoeft pas in groep 3. Die spellingregels leer je wel in groep 4’) spring ik nu in op de gemotiveerde buien. En help ik de dame bij het schrijven. Nu vindt ze het namelijk leuk. Ik push niet, ze vraagt erom. Zonde om te laten liggen. Natuurlijk mag zo ook spelen en kind zijn! Dat doet ze ook, maar er zitten genoeg uren in een dag (zeker bij haar) om ook lekker te leren.
Sociaal-emotioneel
Als tegenargument voor versnellen of om door te stromen bij kleuters wordt vaak het stukje sociaal emotioneel genoemd. Door deskundigen op het gebied van hoogbegaafdheid is hier al veel over geschreven. Want wanneer is een kind toe aan groep 3? En wanneer is die sociaal-emotionele ontwikkeling niet toereikend?
Kinderen die hoogbegaafd zijn, of een ruime ontwikkelingsvoorsprong hebben, hebben veelal weinig aansluiting met hun leeftijdgenoten. Soms trekken ze naar jongere kinderen toe, omdat ze dan de touwtjes in handen hebben. En wordt dit onterecht gezien als ‘vertraagde sociaal emotionele ontwikkeling’. Luister goed: veel leerkrachten prikken hier doorheen, niet allemaal.
Verder zijn kinderen met een voorsprong vaak keien in het verbloemen van hun voorsprong. Al heel vroeg begint de drang om erbij te horen, zich aan te passen aan de rest. Ze kijken om zich heen, denken: ‘oh, is dit het tempo’ en gaan een paar versnellingen achteruit. Een stukje faalangst kan hier ook meespelen, als je onder je niveau presteert maak je tenminste niet van die enge fouten!
Zelf was ik tien jaar oud toen ik naar de middelbare school ging. Ja, dat is jong. Maar als je al jaren tussen de oudere kinderen zit, groei je daarin mee. Voor een moeder is het altijd eng om haar kind alleen naar een andere stad te laten fietsen, of hij nou tien, elf of twaalf is. Ik ben in ieder geval dolblij dat ik versneld ben, ik was echt doodongelukkig voordat ik een klas oversloeg.
Om me heen zie ik helaas meerdere kinderen die zich in groep zes en zeven de tandjes vervelen. De zogenaamde najaarsleerlingen, twijfelgevallen van oktober en november, waar toen eigenlijk niet over getwijfeld werd. Omdat de jongen als kleuter heel druk was dus groep 3 nog niet aan zou kunnen. Omdat het meisje toen ze zes was nog in haar broek plaste. Of omdat de schooldirecteur in 1986 was blijven hangen en 1 oktober als grens nam.
Leren leren
Maar wat nou als die jongen druk was in groep 2 omdat hij zich stierlijk verveelde? Het meisje in haar broek plaste omdat ze zich zo ongelukkig voelde tussen de kleuters? Natuurlijk fijn als deze kinderen ‘het nu makkelijk doen’ en ‘niet op hun tenen hoeven te lopen’. En in de bovenbouw enkel tienen halen en met twee vingers in hun neus CITO’s op niveau I afronden. Alleen: deze kinderen leren vaak niet leren. Die lopen keihard tegen de lamp op de middelbare school, als het tempo omhoog gaat.
Want: de basisschool moet niet altijd een makkie zijn. Je moet soms op je tenen lopen. Om te leren dat je iets bereikt als je doorzet, je best doet, en om te leren dat niet alles vanzelf gaat. Geloof me: ik ben tegen opgejaagde, gestresste kinderen die van alles moeten. Maar ik ben ook tegen doodongelukkige kinderen die elke dag met buikpijn naar school gaan omdat ze zich het schompes vervelen. En oh ja, dat is voor ouders ook zwaar.
Dus, als je het mij vraagt: hoppa naar groep 3, als het even kan. En beter nog, een voorstel dat ook in de blog van juf Maike over dit onderwerp naar voren kwam: deel het onderwijs in halfjaar klassen in. Voor de kinderen die eerder toe zijn aan een overstapmogelijkheid, voor de zittenblijvers niet gelijk een jaar zittenblijven.
Er zijn natuurlijk nog veel meer opties. Klasdoorbrekend werken, een groep 2/3 maken… we hoeven qua onderwijs echt niet te blijven hangen in systemen die we tientallen jaren geleden bedacht hebben. Alleen: het vergt behoorlijk wat aanpassing. Er komen praktische problemen bij kijken. En leerkrachten hebben al zoveel op hun bord!
Kortom: de theorieën zijn er, nu de praktijk nog. Ik ben er in ieder geval van overtuigd dat mijn vijfjarige zich prima gaat redden in groep 3. Voor nu probeer ik af en toe mee te lezen in haar dagboek, zo lang dat mag van haar…
- Wie is de Mol Jubileumseizoen afl. 2: ‘Listig’ - 18/09/2020
- Hoe bitterballen soms mijn hele weekend kunnen verpesten - 16/09/2020
- Een jacuzzi kopen: doen of niet doen? - 11/09/2020
Hier de oudste van December, hij deed groep 0 en de jongste van Oktober die naar groep1 ging meteen. Ik heb nu dus twee jongens in groep 5 en 4 terwijl er bijna twee jaar leeftijd verschil tussen zit. Van allebei de regels is wat te zeggen. De oudste gaat fantastisch en de jongste heeft veel meer moeite, Komt dat door die groep 0? We zullen het nooit weten en dat is misschien maar goed ook 🙂 i
Lekker door naar groep 3! Mijn muppet schreef als kleuter ook hele epistels, en vind het nu in groep 3 geweldig, ze is in maart 6 geworden dus kan prima. Overigens heeft onze school nu de versnelsmaak te pakken, mijn dochter was de eerste maar inmiddels is er afgelopen maand een juni 2012 jochie versneld naar groep 2 zodat hij straks doorkan.
Marguerita onlangs geplaatst…Zomerse haartjes + winactie
Wij hebben ook getwijfeld, hij is nu vijf , jarig in december, kan al lezen, schrijven ook een beetje , typen gaat beter en vind ie leuker 😛 . Gisteren verbaasde hij mij nog, Op een pak sojamelk wat op tafel stond , staat “Good for you ” Wat hij dus oplas, -dat verbaasde mij niet.-om vervolgens uit te gaan leggen dat het niet veel met Nederlands verschilt en ook de verschillen te benoemen. Dat verbaasde me wel. We hadden al besloten om het nog een jaar te laten kleuteren, omdat hij er emotioneel nog niet helemaal aan toe zou zijn (?) , volgens mama en de juf. Maar de juf zei uit zichzelf dat ze hem wat extra werk ging geven , en er zit nog een meisje van dezelfde leeftijd met hetzelfde probleem. Vandaar de keuze om hem nog lekker een jaartje te laten spelen. Of het de goede keuze is ? Weet ik niet, een klas overslaan kan altijd nog denk ik dan. Ik was zelf 11 in het eerste middelbaar, ging goed, op mijn sloffen door het atheneum, maar met vergelijken met mezelf ben ik gelukkig op tijd gestopt ( niet met de lering ) .Feit is dat je het beste wilt voor je kind , maar wat is het beste ? Zolang hij maar gelukkig is , denk ik dan.
Herkenbaar Lisette, E is 5 – van december – en loopt op van alles voor. Laatst scoorde ze op bepaalde punten laag in de cito. Blijkt dat er een buisje uit haar oor is en dat de ander niet goed zit. Kind heeft de opdrachten niet goed gehoord. Ze gaat gewoon naar 3, P en ik verveelden ons altijd rot op de basisschool. En trekt ze 3 niet zo goed, kan ze die altijd nog een 2e keer doen.