Ja hoor, het is weer zover! Thuis bevallen heeft het nieuws gehaald. Zo één à twee keer per jaar is het raak. Weet je nog deze zomer, dat grote interview met Beatrijs Smulders, waarin ze bevallen vergeleek met seks hebben? En in mei 2016, toen de kranten kopten dat het aantal spoedopnames tijdens bevallingen was gedaald? Dit zou toen te maken hebben met het feit dat het ziekenhuis veiliger was.
En nu dan? Nu stuitte ik vanochtend in het Algemeen Dagblad op een nieuw artikel: De thuisbevalling is uit de gratie. Een kort artikel met weinig verrassende inhoud, versierd met een prachtige foto. Een verloskundige van een bijna pensioengerechtigde leeftijd luistert met een toeter naar de harttonen van de baby, de zwangere vrouw ligt glimlachend op de onderzoeksbank.
Lees ook: het bevalt me niet – cijfers over thuis bevallen
Toeter
Op de inhoud van het artikel kom ik zo, ik denk vooral: waarom zo’n foto? WAAROM? Ik zal gelijk toegeven: er zijn verloskundigen in Nederland (gelukkig nu eens geen ‘vroedvrouwen’ genoemd) die nog luisteren met zo’n toeter. Dit is met name zo als de zwangere deze specifieke wens heeft. Er wordt namelijk door sommige vrouwen gedacht dat het luisteren met de doptone, die door middel van ultrageluid het geluid van de hartkleppen van de baby weerkaatst, schadelijk kan zijn voor de baby. De toeter is dan een prima alternatief.
Ik denk dat in de gemiddelde verloskundigenpraktijk hooguit één zwangere per jaar komt met deze wens. Dit zijn overigens vaak niet de dames met tatoeage, geverfd haar en een lekker beetje make-up, zoals op deze foto.
Ook lopen er, naast deze ongetwijfeld zeer kundige en ervaren verloskundige, heel veel lieve, mooie, jonge, hippe verloskundigen rond in ons land. Zoals ondergetekende. Al hoef ik niet per se met mijn foto in de krant, dat heb ik al eens meegemaakt. Maar het kan toch wel ietsje hipper??
Maar oké, misschien maakt het ook niet uit welke verloskundige er op de foto staat. Het gaat er tenslotte om of ze goed baby’s kan verlossen, netjes kan hechten en luistert naar de wensen van de zwangeren. Maar kom op, jongens. Wat voor beeld wordt er toch steeds neergezet van DE verloskundige.
Onze beroepsgroep heeft hier last van. Elke keer weer. Want wij verloskundigen (voor het gemak noem ik mezelf verloskundige, aangezien ik daarvoor ben opgeleid. Heden ten dage maak ik alleen nog echo’s) merken dat wel. Sommige cliënten gaan er bij voorbaat al vanuit dat wij tegen pijnstilling zijn, tegen inleiden, en fervent voorstanders van thuis bevallen. Hoe komt dat? Door het beeld dat de media schetsen.
Cijfers en verklaring
Nu de inhoud van het artikel: de thuisbevalling wordt zeldzamer. Anno 2017 bevalt slechts 13% van de vrouwen thuis, tien jaar geleden was dit 23%. In de jaren ’90 was dit nog 35% en vlak na de oorlog zelfs 80%.
Ik ben niet verbaasd en niet verontrust. Je ziet een toename aan medische indicaties bij zwangeren, zoals overgewicht en diabetes. Deze vrouwen mogen niet thuis bevallen. Verder is er de laatste jaren veel mogelijk geworden op het gebied van pijnstilling. De ruggenprik is 24 uur per dag beschikbaar, er wordt actief voorgelicht over pijnstilling (door verloskundigen, ja) en er zijn meer mogelijkheden voor pijnstilling naast de ruggenprik gekomen zoals remifentanyl en lachgas (google maar). Al deze vormen van pijnstilling kunnen alleen in een ziekenhuis worden toegepast.
Vandaar deze toename in ziekenhuisbevallingen, zo is mijn verklaring. Ik kan hier ook niet om huilen. Sterker nog, ik vind het prima. Het is namelijk zo dat een zwangere moet kunnen bevallen op de plaats en manier die zij het liefste wil, mits dit medisch verantwoord is.
Traumatisch
Ik zou veel liever horen hóe de bevalling bevallen is. Kijken nu meer vrouwen dan tien jaar geleden positief terug op de bevalling? Zijn ze achteraf blij dat ze in het ziekenhuis waren? Die pijnstilling hebben gekregen?
Het aantal traumatische bevallingen lijkt ook toe te nemen de afgelopen jaren. Lijkt, zeg ik, want het is mijn indruk. Ik heb geen cijfers en geen onderzoek gedaan. Het kan heel goed dat door de media-aandacht voor traumatische bevallingen, en doordat bepaalde bewegingen het taboe proberen te doorbreken, het lijkt alsof er meer trauma’s zijn.
Lees ook: perfecte bevallingen bestaan niet
Gek genoeg heb ik dan weer het idee dat die traumatische verhalen vaker uit een ziekenhuis komen. Dit kan een causaal verband hebben met de medische indicatie (‘mevrouw, het kind moet eruit, we gaan u nu inknippen’. Of zelfs: ‘goedemorgen’ knip). Het kan ook te maken hebben met de grootschaligheid van een ziekenhuis. Je krijgt vaak meerdere zorgverleners aan je bed, je hebt deze niet altijd leren kennen in de zwangerschap, je voelt je misschien minder op je gemak dan bij je eigen verloskundige.
Nogmaals, dit zijn overdenkingen mijnerzijds. De reacties op dit soort artikelen zijn vaak ervaringsverhalen: ‘als ik niet in het ziekenhuis was geweest hadden mijn kind en ik het niet overleefd’ en ‘ik vond het zo fijn om thuis te bevallen, heel vertrouwd’. Wel, ik heb het allebei meegemaakt, ik ben vooral blij dat die kinderen er heelhuids zijn uitgekomen. Bij de eerste kon ik een moord doen voor een ruggenprik, die ik overigens niet meer gehaald heb, bij de andere twee had ik het hele ziekenhuis niet kunnen halen. En prima ook, beter een kind in je eigen bed dan langs de weg.

Veilig en gezond
Al met al: het AD schreef geen slecht artikel. Vrouwen lijken vaker te kiezen voor het ziekenhuis, en de cijfers van de thuis bevalling dalen dus. Prima, als dit de wens is van deze vrouwen dan sta ik daar volledig achter. De foto had iets hipper gekund. Het is vooral jammer van de reacties die er direct weer komen: ’thuis bevallen is gevaarlijk! Moet worden afgeschaft! Verloskundigen zijn ouderwets!’
Laten we alsjeblieft stoppen met die hetze tegen verloskundigen en die negativiteit rondom de thuis bevalling, dat is echt niet nodig. Het voornaamste doel van iedereen die met de zwangerschap te maken heeft, is toch: het kind er veilig en gezond uit krijgen. Op welke plek dan ook.
Ik vind het zo lastig om te beoordelen hoe t nou zit. Het is echt iets wat ie niet met onderzoek kunt bekijken denk ik. Ik neem aan dat verloskundige en gynaecoloog beide goede zorg leveren, alleen anders.
Ik zou zeggen dat je als het kan beter uit t ziekenhuis kunt blijven, juist omdat het daar mogelijk is om ‘zwaarder’ in te grijpen. En persoonlijk wil ik dat koste wat kost vermijden. Ik ben heel blij met mn laatste thuisbevalling, en heb nog steeds de hoop dat de volgende ook lekker thuis zal zijn.
Elisabeth onlangs geplaatst…7 redenen om wél te gaan zwemmen met je baby/dreumes/peuter
Ik ben beide keren in het zkh bevallen, omdat we dat zelf graag wilden. Beide keren met onze eigen lieve verloskundige. En als klap op de vuurpijl zijn ik en onze jongste 2,5 dag vertroeteld in de kraamsuite van het Utrechtse Diakonessenhuis, omdat dochters gewicht wat te laag bleek te zijn. The best of both worlds, wat ons betreft. Ik kijk met plezier terug op beide bevallingen.
Ik vind je idee super om ‘es te onderzoeken hoe vrouwen terugkijken op hun bevalling in het ziekenhuis (en dan niet degenen met een ziekenhuis-indicatie) versus de vrouwen die thuis bevielen. Ik krijg ook altijd het idee dat men het bevallen steeds vaker als traumatisch ervaart. Ook mét pijnstilling. Het is net of het vertrouwen in het eigen lichaam is gedaald en ook op de natuurlijke onderdrukking van de pijn door lichaamseigen aangemaakte hormonen tijdens de bevalling. En dat, wanneer een bevalling start er meteen met smart wordt uitgekeken naar ‘de’ pijnstilling door de arts. Alsof ze zo weinig mogelijk pijn willen of durven te ervaren. Ik ben drie keer bevallen zonder pijnstilling en twee keer thuis en ik denk dat wanneer je zoveel mogelijk het gevoel hebt ‘de regie zelf in handen te hebben’, en ook de pijn durft te ervaren, een bevalling veel minder snel als traumatisch wordt ervaren. Je kunt als vrouw ook een enorme kracht ervaren als het goed gaat. En het blijft daarnaast gewoon beter voor het kind.