Over de opvoeding van kinderen zijn containers vol boeken geschreven. Vaak met totaal verschillende manieren van aanpak, afhankelijk van de tijdgeest. Het enige wat ik in bijna 14 jaar opvoeden heb ontdekt: er is geen gebruiksaanwijzing. Elk kind is anders, elke situatie is anders, en de tijd verandert. Je kunt opvoedboeken lezen wat je wilt, theorieën toepassen wat je wilt, de perfecte opvoedmethode bestaat niet. De perfecte ouder ook niet, trouwens. Je kunt alleen goed je best doen, en wat tips toepassen waar je je goed bij voelt. De methode ‘Positive Discipline’ komt regelmatig voor als advies bij de opvoeding van hoogbegaafde kinderen, en ik was wel eens benieuwd of ik hier iets uit zou kunnen halen. Er zijn namelijk terugkerende situaties waar ik tegenaan blijf lopen, en ik kon wel wat input gebruiken.
Verantwoordelijkheid
In mijn ogen draait deze methode om loslaten. En dan vooral in de zin van: kinderen zelf verantwoordelijkheid leren nemen voor wat ze doen. Dat is in deze maatschappij met curling-ouders best een dingetje. In het boek ‘positive discipline’ wordt uitgelegd dat tijden veranderd zijn: vroeger luisterde de man naar zijn baas, de vrouw naar haar man en de kinderen naar de ouders. Die tijd is niet meer. We kunnen, als we zelf kritisch en zelfstandig zijn, niet verwachten dat kinderen als brave hondjes naar onze orders luisteren. Dat willen we ook niet, we willen kinderen opvoeden die later zelf kritisch zijn en nadenken over wat ze doen, en niet zomaar blind luisteren naar iedereen. Maar goed, dat vergt wat van de opvoeding. Want hoe zorg je dat kinderen zelfstandig worden en verantwoordelijkheid nemen? En hoe werkt dit als je simpelweg ’s ochtends op tijd de deur uit moet, je hebt geen tijd voor eeuwige discussies! Wel, in het boek positive discipline worden hiervoor handvaten gegeven.
Bemoei je er niet mee
Een eye-opener voor mij is bijvoorbeeld: bemoei je er niet mee. Kinderen moeten zelf leren hun problemen op te lossen. Je kunt wel vragen: oh jee, hoe ga je dit oplossen? Maar laat het kind zelf nadenken. Hier leren ze veel meer van! Met ruzies geldt hetzelfde. Als doorknede ouder zie je ruzies soms al van verre aankomen, en vaak heb je er geen zin in. Ik probeer de kinderen dan bijvoorbeeld vaak uit elkaar te halen en af te leiden. Kost heel veel energie en uiteindelijk hebben ze alsnog ruzie. Met positive discipline leerde ik dat ze het zelf moeten oplossen. Natuurlijk, ze mogen elkaar de hersens niet inslaan, maar ik probeer me er wel minder mee te bemoeien. Dat vinden de kids ook gek, want een groot deel van de ruzies blijkt eigenlijk een vraag om aandacht. Als die wegblijft, is het nut van ruzie maken ook een beetje weg! De ideale opvoedmethode ook, vind ik zelf, want: niets doen is eigenlijk beter. Ideaal voor luie ouders zoals ik, al moeten de kids er natuurlijk wel even aan wennen.
Je kunt je kind niet gelukkig maken
Veel van mijn opvoedmomenten zijn ingegeven door schuldgevoel. Als mijn kinderen bijvoorbeeld vinden dat ik teveel werk (‘mama, je bent er nooit!’) of als ik een avondje ga tennissen (‘ga je nou alweer weg?’) of als ze even niet lekker in hun vel zitten. Eigenlijk denk ik bij vrijwel alles dat het mijn schuld is, en dat ik iets moet doen om het beter te maken. Maar ja, wat leert een kind daarvan? Niks natuurlijk, behalve dat zijn problemen vanzelf opgelost worden als hij gaat jengelen. De zin ‘ik verveel me’ valt bij ons vaak, en volgens de positive discipline mag je een kind dat zelf laten oplossen. Pfoeh, dat is best nog lastig hoor. Je belandt snel in een vicieus cirkeltje van alles regelen voor het kind ‘om van het gedoe af te zijn’. Goed om dat weer even te doorbreken. We willen immers straks geen volwassene die bij elk tegenslagje in de put zit omdat hij of zij niets zelf kan oplossen. Dat soort dingen leer je in je jeugd! Daarbij komt ook: een ouder kan alleen een goede ouder zijn, als hij of zij lekker in zijn vel zit. Dat avondje tennissen dus niet afzeggen uit schuldgevoel, maar lekker gaan.
Straffen heeft geen zin
Straffen is gewoon niet handig. Daar is het boek positive discipline heel duidelijk over. En dat is lastig, want het helpt heus wel. Alleen: op de korte termijn. Na een straf zullen veel kinderen doen wat je zegt. Maar: hoe voelen ze zich eronder? Begrijpen ze dat ze iets niet meer mogen doen? Of zullen ze het een volgende keer stiekem doen? Uit wraak nog iets veel ergers gaan doen? Het boek positive discipline zegt dan: connectie voor correctie. Eerst zorgen voor verbinding met je kind, en het dan oplossen. Door te overleggen, samen naar oplossingen te zoeken. Dit kan niet altijd in the heat of the moment, dus iets als een afkoelplek (voor zowel ouder als kind) heeft zeker zin. Daarna kun je samen overleggen. Dit betekent dus ook: oplossingen die je kind aandraagt serieus onderzoeken, en mogelijk afspraken maken die je zelf niet had bedacht. Zie je kind als een collega: als jouw collega je wijst op een fout, straf geeft en in een hoek zet, ga je dan de volgende keer beter je best doen, of denk je ‘zak erin’? Juist.
Aanrader of niet?
Ik haal dus veel tips uit het boek Positive Discipline. Maar wat het altijd is met opvoedboeken: je doet het een tijdje braaf, en dan vergeet je het weer een beetje. Omdat het na het lezen van een boek vaak een maand goed gaat en dan weer versloft, zijn wij ook de opvoedcursus ‘je kind op de rit’ gaan volgen die bij dit boek hoort. Dat is overigens best gek: een opvoedcursus volgen via zoom, als ouders die in scheiding liggen. Maar ook wel goed om de neuzen dezelfde kant op te krijgen. In de cursus krijgen we situaties om over na te denken, nog meer tips uit het boek positive discipline, en wisselen we ervaringen uit met de andere ouders die deelnemen. Tot nu toe vinden we het erg fijn, we zijn op de helft. Als de cursus voorbij is laat ik graag weten wat we eruit hebben gehaald!
Het boek Positive Discipline kun je bestellen via bol.com.
De uitgelichte foto komt van Shutterstock
- Tot wanneer slapen kinderen bij je in bed? - 19/09/2024
- De garderobe van een 40-jarige - 17/08/2024
- Lisette Schrijft niet meer (althans geen blogs) - 29/07/2024
Geef een reactie