Een vraag die vorige week naar voren kwam op een symposium over hoogbegaafdheid, en waar veel ouders mee worstelen: vertel je je kind dat het hoogbegaafd is? En zo ja: hoe dan? Wat zeg je precies?
De vraag kwam uit het publiek en werd gesteld aan Prof. Dr. Tessa Kieboom, autoriteit op het gebied van hoogbegaafdheid. Zij had zojuist verteld over wat hoogbegaafdheid nu precies is en over haar werk voor het expertisecentrum in hoogbegaafdheid Exentra. Iemand die dus alles weet over hoogbegaafdheid, en dan vanuit een wetenschappelijke benadering. Zou zij een richtlijn kunnen geven?
In het acceptatieproces
Want ja, als je eenmaal zover bent dat je kind hoogbegaafd is (je hebt de kenmerken herkend, je hebt besloten er iets mee te doen, je kind is al dan niet getest, je hebt de uitslag laten bezinken en hangt ergens in het acceptatieproces): wat dan? Sommige kinderen gaan versnellen, van school wisselen, of krijgen ander werk dan hun klasgenootjes. Hoe leg je dit uit aan een kind?
Wel, daar is geen eenduidig antwoord op. Helaas, was het maar zo makkelijk. Wat het lastig maakt (en dat is niet de mening van Tessa Kieboom maar van mij) is dat het woord ‘hoogbegaafd’ toch wat arrogantie opwekt. Het is iets waarvan je niet wilt dat je kind het de hele dag rondbazuint: ‘Ik ben hoogbegaafd! Hebben jullie het al gehoord?’
Talent voor voetbal vs talent voor leren
Maar waarom eigenlijk niet? Als je kind wordt gescout om bij Feyenoord te voetballen dan schreeuwt hij dat toch ook van de daken? En terecht zo vinden we, want wow, wat goed dat die jongen zo’n voetbaltalent is! De omgeving zal hem enthousiast overladen met complimenten. Waarom willen we het talent voor leren dan zo bagatelliseren?
Veel ouders van hoogbegaafde kinderen zwakken dit af. Zeggen dingen als ‘het valt wel mee hoor’, of ‘ik weet niet of hij echt wel hoogbegaafd is’. Of we vertellen het helemaal niet aan het kind, omdat we niet willen dat hij ermee te koop gaat lopen. Want dan krijg je maar van die blikken enzo…
Hoogbegaafd als excuus
Ik moet zeggen dat ik dit ook wel lastig vond. Mijn oudste bleek op zijn vijfde hoogbegaafd. Hoe vertel je dat aan een kind van vijf? Afgezien van dat het niet wenselijk is om van de daken te schreeuwen, wil je ook niet dat het een excuus gaat worden voor slecht gemaakt werk (dat slordige? Ja, ik ben nou eenmaal hoogbegaafd) of dat ze juist denken dat alles aan komt waaien. Aan de andere kant kunnen kinderen er wel veel aan hebben om te weten waardoor ze ‘anders’ zijn dan andere kinderen. Het helpt ze soms begrijpen waarom ze niet altijd goed begrepen worden.
Die uitleg is bij een vijfjarige natuurlijk anders dan bij een negenjarige en weer anders bij een 14-jarige. Het advies van Tessa Kieboom was dan ook te kijken naar het kind, wat dit kind aankan qua uitleg en tegen welke problemen het aanloopt.
Snelle hersenen
Mijn vijfjarige vond alles saai en stom, en de kinderen in zijn klas sukkels die hem niet begrepen. Tja, dan is enige duiding op zijn plaats. We hebben hem verteld dat hij snelle hersenen heeft, waardoor hij veel dingen sneller begrijpt dan anderen. Dat hij soms hele snelle stappen maakt in zijn hoofd, en daardoor voor anderen weer niet te volgen is. En dat hij het werk in groep 2 daarom misschien ook saai vond. Aan de andere kant vertelden we hem ook dat saai werk (zoals herhalen) soms wel nodig is om dingen goed te leren. Denk bijvoorbeeld aan het oefenen van tafels, waarvan meneer dacht dat hij er met een keer doorkijken wel vanaf was (en wat niet zo bleek).
Het zorgde voor een stuk begrip van zijn kant. Hij snapte waarom hij de lessen soms te traag vond, maar we konden later ook uitleggen hoe hij faalangst had ontwikkeld. En hij begreep andere kinderen nu beter, en kon meer geduld opbrengen in de communicatie. Al bleek versnellen voor hem wel een heel goede oplossing.
Die snelle hersenen uitleg gebruiken we nog steeds, ook nu de kinderen groter zijn. Het zegt ze iets meer dan het woord ‘hoogbegaafd’ en we merken dat het voor hen goed werkt.
Je mag trots zijn
Verder leggen we uit dat iedereen wel ergens goed in is, en dat je daar best trots op mag zijn. Dus of je nou voetbalt bij Feyenoord, een klas hoger rekent of enorm goed kan skateboarden, dit talent mag gezien worden. Je mag zijn wie je bent, en daar hoort hoogbegaafdheid bij.
Voor veel volwassenen (waaronder ondergetekende) trouwens ook best een eyeopener…
Related Posts
Waarom zou je een IQ test laten doen?
Jij bent toch hoogbegaafd? Nou, ik merk er niets van
Een speciale school voor hoogbegaafde kinderen. Elitair of broodnodig?
Hoogbegaafd. Kun je dan faalangst hebben?
Een speeldag voor hoogbegaafde kinderen, is dat nou nodig?
4x waarom de airfryer ook deze herfst onmisbaar is
Geef een reactie