Centrale Eindtoets of CITO toets
In april hebben alle leerlingen van groep 8 er weer keihard op geblokt: de CITO toets. Alleen noemen we die tegenwoordig officieel niet meer zo. In de volksmond wordt de Centrale Eindtoets, gemaakt door CITO, vaak nog wel CITO toets genoemd. Maar er zijn ook andere aanbieders van de eindtoets, daarom moeten we officieel eigenlijk praten over de Centrale Eindtoets.
Op de website van de rijksoverheid staat het volgende: basisscholen kunnen voor de verplichte eindtoets kiezen voor de Centrale Eindtoets, gemaakt door CITO, of voor een andere eindtoets die door de minister is toegelaten. Zoals de IEP, de ROUTE 8, de Dia, CESAN of AMN. Ja, je zou hier alleen al op afhaken, al die afkortingen.
Vroeger
Vroeger, en dan hebben we het over ‘mijn tijd’ dus dat is zo rond 1995, was de CITO toets (toen mochten we dat nog zeggen want iedereen had dezelfde toets, in dit artikel houd ik dat dus lekker nog even aan) allesbepalend voor de keuze voor een middelbare school. Als ik me goed herinner werd de toets ook eerder in het schooljaar gedaan, zo kon je met de uitslag op zak op scholenjacht. Uiteraard waren hierbij de uitslag van de entreetoets, die afgenomen wordt in groep 7, en het advies van de leerkracht ook van belang.
In mijn geval was de CITO toets een zegen. Niet alleen vond ik het een ontzettend leuke toets (best makkelijk en je hoefde er sowieso niet voor te leren), ik kon in die toets ook echt laten zien wat ik kon. Daar had ik in de rest van groep 8 meer moeite mee. Groep 8 bestond vooral uit herhalen, ik vond het maar saai en was het eigenlijk wel een beetje zat op die basisschool.
De leerkracht zag dat echter aan voor demotivatie en desintresse. Dat was het natuurlijk ook, maar hallo, geef dan ook niet van dat saaie werk! Op basis van mijn inzet (nihil dus) gaf hij me een lager advies dan de CITO uitwees. Want: met mijn instelling zou ik het niet redden op de middelbare school, waar ik veel huiswerk kreeg en lange dagen moest maken.
Op mijn sloffen
Tja, ik had inderdaad niet echt leren leren. Op de basisschool deed ik alles op mijn sloffen, ook al had ik klassen overgeslagen. Dus ik snap de argumenten van de meester, hij zag het waarschijnlijk faliekant misgaan op de middelbare school. Aan de andere kant denk ik: had me dan wél interessant werk gegeven! Want waarom geef je een kind een jaar lang saaie herhalingen, en loop je ondertussen te dreigen dat het op de middelbare school allemaal vreselijk veel en moeilijk en verschrikkelijk wordt? Wat denk je daarmee te bereiken?
Anyway, ik was ervan overtuigd dat ik het op de middelbare school wel zou gaan redden. Zeker als ik vakken kon kiezen die ik wél interessant vond. De CITO toets wees gelukkig uit dat ik zonder problemen naar het VWO kon. Zo geschiedde, ik deed mijn sloffen ietsje strakker maar nog steeds rolde ik appeltje eitje door de lesstof heen. En goddank dus niet op advies van de leerkracht naar een lager niveau. Waar ik waarschijnlijk helemaal mijn motivatie kwijt was geraakt.
Doemscenario’s
Ik blijf me wel afvragen: waarom geloofde niemand me toen ik zei dat ik wel harder zou werken als ik beter gemotiveerd was? Waarom moest ik alleen maar doemscenario’s over de middelbare school aanhoren? Voor mij was het een geschenk dat de CITO toets doorslaggevend was in de keuze voor een middelbare school. Ik moest me dan ook even achter de oren krabben toen ik een paar jaar geleden vernam dat dit zou gaan veranderen.
Wat is het geval: er kwam steeds meer druk op de kinderen om die CITO toets goed te maken. Immers, die was bepalend voor het advies voor een middelbare school. Kinderen werden naar CITO bijspijkerklasjes gestuurd, moesten toch hard gaan leren voor een toets die daar niet voor bedoeld is, en kregen in het ergste geval zelfs middelen om zich extra te concentreren. Ze móesten pieken op die drie dagen van die toets.
Voor kinderen best heftig als je het gevoel krijgt dat alles ervan afhangt! Niet zelden wordt een CITO toets of andere toets minder goed gemaakt dan eigenlijk zou kunnen. Een kind heeft faalangst, is aan het onderpresteren of heeft gewoon zijn dag niet. Bij een CITO toets werkt het zo dat je hem niet béter kunt maken dan je niveau, maar wel slechter. En het is ook weer niet handig als die drie dagen toets, na een hele schoolcarrière, allesbepalend zijn voor je vervolgopleiding.
Advies van de leerkracht doorslaggevend
Een paar jaar geleden werd de knoop doorgehakt: de uitslag van de CITO toets werd minder belangrijk, het advies van de leraar zou vanaf nu doorslaggevend zijn. De leraar kende de leerling tenslotte al langer, had oog op de rest van de schoolcarriere en zou een passend advies kunnen geven. Daarmee werd de eindtoets meer een formaliteit, een bevestiging, en ging de druk eraf.
Positief? Ja en nee. Want ook op deze manier van adviseren is natuurlijk iets aan te merken. De mening van de leerkracht is hierbij doorslaggevend. Nu wordt die vaak goed onderbouwd, maar in een verhaal als het mijne, zou ik toch een lelijk lager advies krijgen dan eigenlijk nodig was. Je bent met deze manier wel heel afhankelijk van hoe de leerkracht je als leerling ziet. En bij hoogbegaafden, die heel handig zijn in onderpresteren, is dit niet altijd het juiste beeld.
Daarnaast kwam er ander commentaar: kinderen van praktisch opgeleide ouders kregen vaak een lager advies dan kinderen van hoogopgeleide ouders. Onder andere een artikel van RTL nieuws beschrijft dit probleem. Inmiddels (in 2020) is er daarom ook weer sprake van dat de CITOtoets doorslaggevend gaat worden. De regering gaat er in ieder geval over nadenken.
Als de CITO toets hoger uitvalt
Uiteindelijk is er tot nu toe voor gekozen om het advies van de leerkracht aan te houden, en alleen als de eindtoets hoger uitvalt het advies nog aan te passen. Eind goed al goed, zou je denken. Dat is ook zo, ik denk dat met deze manier van werken de meeste kinderen een passend advies krijgen. En daar gaat het om, dat ze op de juiste plek terecht komen.
Heeft de Eindtoets dan nog nut? Ja en nee. Voor kinderen zoals ik vroeger was dus wel. Voor kinderen als mijn zoon niet. Die heeft een goede entreetoets gemaakt, een duidelijk en passend advies gekregen en een fijne school uitgezocht waar hij al in april was aangenomen. Hij dacht bij de Eindtoets: ‘Nou, boeiend, dit telt niet meer mee, ik ga echt mijn best niet doen’. Tja, dat de spanning eraf is kan voor veel kinderen een zegen zijn, die van mij sloeg een beetje door 😉
- Tot wanneer slapen kinderen bij je in bed? - 19/09/2024
- De garderobe van een 40-jarige - 17/08/2024
- Lisette Schrijft niet meer (althans geen blogs) - 29/07/2024
Ik heb toch wel m’n twijfels over het oordeel van de leerkracht. Ik zat me een keer af te vragen waarom de populaire klasgenoten populair waren. Deden ze dan bijzondere dingen? Hadden ze speciale eigenschappen? Nee, niets van dat al. Het kwam door de houding van de leerkracht wie er wel en wie niet populair was. En dan kan je gaan zitten piekeren wat zij dan als selectiemethode hadden. Nou, dat was niet zo moeilijk hoor: de kinderen van een directeur van een groot lokaat bedrijf, de kinderen van iemand in het schoolbestuur, dat soort criteria. Er moet bij gezegd worden: die kinderen konden er niets aan doen en hebben er nooit misbruik van gemaakt. Ze voelden zich ook niet beter dan anderen.
In die tijd was goed kunnen leren vooral goed kunnen reproduceren. Dat is dus niet hetzelfde als intelligent zijn: zelf wat kunnen doen met het geleerde. Daarom is het erg belangrijk dat hoogintelligente kinderen genoeg uitdagingen krijgen, zodat ze inderdaad intelligent blijven/worden en niet blijven hangen op een hoog IQ als enig kenmerk, waarmee ze behalve gefixeerd zijn verder niet veel kunnen doen.
Wat ik me nu afvraag: de antroposofische scholen zijn in de mode, las ik onlangs. Vorige eeuw waren dat onderpresterende scholen, die er vaak op aangesproken werden en uiteindelijk beter werden. Het reguliere onderwijs gaat door dat rare gemiddelde-systeem steeds verder omlaag. Ze zullen elkaar nu wel tegengekomen zijn. Hou zouden kinderen met een hoog IQ het doen op zulke scholen?
Çitotoets geprobeerd. Was altijd al slecht in rekenen/cijferen en nu loop ik dus vast op de rekenopdrachten. Krijg andere uitkomten bij de korting op 3 gelijke flessen en bij het aantal uren op school. Mijn antwoorden staan er niet bij. Het lijkt wel een enquête!
O, ander vraagje. Wat houdt commentluv eigenlijk in?