Afgelopen zondag begon mijn favoriete televisieprogramma weer: Boer zoekt vrouw. Het was slechts een voorstelronde, dus nog geen breaking ontwikkelingen. Maar toch leuk om te zien.
Een aantal dagen later waren er weer boeren op tv, dit keer bij RTL late night. Hoewel ik niet bij alle boeren van boer zoekt vrouw een vreugdevolle toekomst voorzie, ziet de toekomst van de RTL late night boeren er helemaal zwart uit.
Ja, ze hebben elkaar. Deze boer heeft al een vrouw. En ze hebben een gezin. Maar daar houdt het met de vreugde op. Zo idyllisch als de opnamebeelden van boer zoekt vrouw is het helaas niet in real life. Herman en José Bongen hebben een goedlopend melkveebedrijf met gezonde dieren, een goede opbrengst qua melk en goede spullen. En toch maken ze verlies. Als ze zo doorgaan, zijn ze binnen no-time failliet. Ze kunnen net zo goed gelijk hun laatste geld in de sloot gooien.
In de uitzending vertelt José dat de melkprijs in 2015 omlaag is gegaan doordat Europa is afgestapt van het melkquotum. Als dit een nieuw woord voor je is: Melkquotum heeft een eigen wikipediapagina. Kortgezegd mocht elke boer in Europa maar een bepaald aantal liter melk produceren. Onderling kon je quotum leasen of kopen. Dit is in 1984 (een verdomd goed jaar, daarover later meer) bedacht om de overschotten aan melk terug te dringen.
Melk is goed voor elk
Na de oorlog, met de hongerwinter nog vers in het geheugen en de drive om het land zo snel mogelijk weer op te bouwen, werd de melkveehouderij enorm gestimuleerd. ‘Melk is goed voor elk’ werd de slogan, en boeren kregen subsidies om hun veestapel uit te breiden en te investeren in nieuwe technologie. Na een aantal jaar was er zoveel productie dat er een overschot was aan zuivel, en werd het melkquotum ingevoerd. In andere landen in Europa met kleine bedrijven werkte dit prima, maar in Nederland waren de bedrijven al zo groot dat de melkproductie vaak hoger was dan het quotum.
Veel boeren in Nederland hikten aan tegen dat quotum, omdat ze voor de melk die ze méér produceerden extra heffingen moesten betalen. Verder werd de wereldvraag naar melk steeds groter, en konden ze daar door het quotum niets mee doen. Volgens een artikel in Trouw werd 1 april 2015 door veel boeren gezien als ‘bevrijdingsdag’ omdat het melkquotum toen werd geschrapt, en investeerden ze miljoenen met de stijgende melkvraag voor ogen.
Volgen jullie het nog? Het is een economisch verhaal aan het worden, maar wel nodig om te snappen waar het mis ging. Ik dank hierbij alsnog meneer Noordzij van het Christelijk Lyceum Delft voor de economielessen, anders zou ik er zeker geen drol van snappen.
Het idee was dus dat de melkprijs zou gaan stijgen door het quotum los te laten. Nederland en België zouden het met de melk goed gaan doen op de exportmarkt. Helaas bleek de vraag vanuit China niet zo groot als gedacht en ging Rusland de Nederlandse producten boycotten.
Zodoende hebben we nu te maken met een markt van vraag en aanbod. En op dit moment is het aanbod van melk te hoog, cq de vraag te laag. In eerste instantie, toen ik naar RTL late night zat te kijken, vond ik dat eigenlijk wel prima. Ik bedoel, vraag en aanbod, zo werkt het op alle markten. Blijkbaar is de prijs van melk jarenlang kunstmatig hoog gehouden. Niet echt eerlijk, tegenover bijvoorbeeld tomatentuinders. In noem maar eens een sector.
Oneerlijk
Maar nu ik me in de materie verdiep hangt er toch wel iets oneerlijks aan. Boeren zijn namelijk jarenlang gestimuleerd om uit te breiden en investeringen te doen. De gouden bergen die werden beloofd zijn er niet gekomen. En nu zitten zij wél met de gebakken peren. De overheid doet niets en naar het geld dat ze in hun bedrijf hebben gestoken kunnen ze fluiten. En dat terwijl politiek Nederland ondertussen roept dat er koeien in de wei moeten lopen.
Natuurlijk zijn er boeren die dit mogelijk zagen aankomen. Die een boerencamping zijn begonnen, paardenboxen in hun stal hebben gemaakt, biologische geitenboerderijen-met-winkel zijn gestart. Achteraf slim. Maar ja, wat heb je daar nu nog aan. Dat is toch een beetje de koe in zijn kont kijken.
Het facebook bericht van José Bongen raakte me. Ik heb het gelezen ná de uitzending van RTL late night. Uit de brief spreekt (veel meer dan uit de uitzending) de worsteling en het persoonlijk leed van deze (en vele andere) boeren. Want er is natuurlijk veel meer dan het economische verhaal.
Lees hier het emotionele facebookbericht van boerin José Bongen:
Jose Bongen-Hartemink
Steeds vaker krijgen we de vraag: “Is het echt waar? Gaan jullie koeien weg?” Ik had hem hier nog niet beantwoord omdat mijn plan was een snedig politiek stuk te schrijven. Mijn finalewerk over een…
Voor deze boeren is de boerderij hun lust en hun leven. Zij kennen hun koeien. Ze zijn dag en nacht aan het werk. Sommige bedrijven zijn van generatie op generatie voortgezet. Veel boeren werken al vanaf hun tienerjaren in het boerenbedrijf, hebben elke cent die ze ooit hebben verdiend erin gestoken. Je levenswerk, je kindje verkopen is niet te vergelijken met ‘gewoon’ van baan wisselen of verhuizen.
Zoals jullie weten heb ik meer affiniteit met de tuinbouw. Ik schreef in mijn artikel Tuinbouw voor dummies al over het slechte imago waarmee de tuinbouw kampt. Dit geldt ook voor de boerenbedrijven. José Bongen haalt in haar facebookbericht nog eens aan dat groeihormonen al ruim 50 jaar verboden zijn en dat koeien die antibiotica krijgen niet worden gemolken en geslacht. Wist je dat? Die boeren doen onwijs hun best en krijgen van alle kanten de deksel op hun neus.
De oplossing
Die heb ik niet voorhanden. Helaas. Om in de woorden van José te blijven: Ik heb zelf ook mijn informatie bij elkaar ge-wikipediad. Mochten er onwaarheden in dit stuk staan hoor ik het overigens graag.
Ik wil alleen wat aandacht voor de positie van de boeren,velen hebben het niet makkelijk en ze hebben daar echt niet om gevraagd. Het feit dat de consument voor een dubbeltje op de eerste rij wil zitten en alleen nog de goedkoopste melk koopt helpt hierbij helaas niet echt.
Ondertussen schrijven Nederlandse vrijgezelle vrouwen massaal brieven naar de KRO/NCRV. Mocht je na dit deprimerende artikel toch nog naar een boer op zoek zijn, schrijf dan snel een brief!
- Boer zoekt Vrouw Europa 2023: de speeddates - 25/09/2023
- Gebruik jij veel streekproducten? - 24/09/2023
- Boer zoekt vrouw Europa 2023: de brieven - 18/09/2023
Ik las er in de krant ook over. Echt naar voor hen dat ze noodgedwongen moeten stoppen. Ik geloof dat veel boeren daarom ook naar het buitenland vertrekken: daar is boeren makkelijker.
Onduidelijk waar de informatie vandaan komt dat er geen gebruik is van hormonen op NL boerderij. In de veehouderij dus. Door politiek (tweede kamer) wordt het erkent en tevens door Ministerie van Economische Zaken. Met alles in de doofpot duwen.? Is dat eerlijk naar de consument toe.? Die hebben recht op eerlijk en veilig eten. Waar blijft al dat vlees en melk.?Met deze houding krijg je ook nooit een duurzame veehouderij/landbouw. Transparantie en openheid horen daarbij. Tevens behoort eerst voedselveiligheid te staan voor het financieel gewin wat misschien motivatie is om te zwijgen. Wat is er simpeler als transparant zijn.? Je weet dadelijk niet meer waar je allemaal over moet zwijgen.?
Waar is mijn reactie gebleven.?
Die wordt pas op de site geplaatst na moderatie. Nu dus.
Gelukkig eens een stuk dat de boeren in een goed ipv slecht daglicht zet.