Een boek dat ik vond in de bieb en niet kon laten liggen: de Supermarkt Survivalgids. Geschreven door Teun van de Keuken, die we allemaal kennen van de Keuringsdienst van Waarde.
Vers ingevroren
Nu kijk ik (te) weinig naar de publieke omroep, maar Keuringsdienst van Waarde is hierop wel één van mijn favo programma’s. Ik vind het humor hoe ze kritische vragen stellen op het gebied van voeding, en de manier waarop ze dat doen. Door een fabrikant te bellen bijvoorbeeld, en te vragen: ‘wat betekent vers volgens u?’ en ‘hoe kan het dat u een taart uit de diepvries vers noemt? Oh, dus het is vers ingevroren? U laat het niet eerst bederven? Nee, heel bijzonder dit’.
Ja, dan lach ik me dood natuurlijk. Want oh, oh, als je het zo gaat bekijken, dan is er veel misleiding rondom ons eten. Ik kan mezelf geen gezondheidsfreak noemen, maar sinds ik een tijd suikervrij heb gegeten (tot ik zin kreeg in stroopwafels) ben ik me wel meer gaan verdiepen in de ingrediënten van ons voedsel en de manier waarop producenten dat op de verpakking zetten. Eerder las ik al het boek voedingsmythes van Martijn Katan, wat mij betreft een super interessant boek.
Waterballen
Want ja, ik leef ook nog samen met zo’n voedselproducent. Die niets toevoegt aan zijn tomaten, ze gewoon puur natuur naar de tussenhandel vervoert, maar toch te maken krijgt met allerlei ellende in de media. De Nederlandse tomaten zijn waterballen, er zou teveel gif gebruikt worden, en biologisch zou beter zijn… niks van waar natuurlijk, maar ja, het is vechten tegen de bierkaai. Wat is nou de waarheid?
Gelukkig is er Teun van de Keuken. Die zoekt het in de Supermarkt Survivalgids allemaal voor ons uit. En dat beschrijft hij op een superleuke en toegankelijke manier, waardoor het boek erg prettig weg leest.
De route door de supermarkt
Het boek is ingedeeld in de route die je loopt in de supermarkt: hij begint bij de verse groente en gaat zo helemaal door via alle paden tot de kindersurprise-eieren bij de kassa. Teun legt uit hoe supermarkten ons proberen te verleiden meer te kopen, van ons boodschappenlijstje af te wijken en duurdere producten te kopen. En juist kinderdingen op kinderhoogte zetten, om ze de ouders zo via de kinderen te verleiden.
Wat ik super interessant vind, zijn de verhalen over de keurmerken. Hoe producenten ons willen laten geloven dat iets ‘goed’, ‘gezond’ of ‘milieuvriendelijk’ is terwijl dat helemaal niet altijd zo is. Bij de eieren bijvoorbeeld, is er een classificatie in 1, 2 en 3 sterren. Deze zouden diervriendelijker zijn dan normale scharreleieren. Maar, en ik citeer even: ‘Waar bij gewonde scharrelkippen de groepsgrootte onbeperkt is, mogen de groepen bij een-, twee- en drie sterren-legkippen uit niet meer dan zesduizend dieren bestaan. (…). Kippenboeren stoppen gerust tienduizend sterrenkippen bij elkaar in een megastal. Als ze dan de groepen van zesduizend dieren van elkaar scheiden door kippengaas, is aan de groepsgroottevoorwaarde van het keurmerk voldaan’.
Ook vraagt Teun van de Keuken zich af hoe alle milieuvriendelijke types het in vredesnaam in hun hoofd halen om water in flesjes te kopen, als er kwalitatief hoogstaand, gezond, goedkoop kraanwater voorhanden is. Een liter water uit zo’n flesje kost zo’n duizend keer meer dan uit de kraan. En dat niet alleen: water dat uit de grond wordt gepompt door Bar le Duc en Sourcy (nagenoeg hetzelfde) is EXACT hetzelfde water als het water dat in Utrecht uit de kraan komt. Eh… huh? Ja dus.
Arbeidsomstandigheden in de kassen
Wat dan weer jammer is van de Supermarkt Survivalgids, is het stukje over tomaten. Tja. Wat kan ik ervan zeggen. Teun zegt niets over de kwaliteit van de Nederlandse tomaat (logisch, want die is goed) maar zijn stukje over de arbeidsomstandigheden in de Nederlandse kassen vond ik vrij pijnlijk. Hij baseert zich op een artikel dat in november 2017 in de Telegraaf stond: ‘Roofbouw in de kassen‘. Absoluut een zeer schrijnend stuk, maar wel een situatie die door heel veel tuinders en Polen niet wordt herkend.
Ja, er werken veel Polen in de tuinbouw. En Roemenen, en nog meer mensen uit Oostbloklanden. Dit omdat de lonen in hun eigen land laag zijn, en zij graag hierheen komen om geld te verdienen. Dit mag van Europa en dat niet alleen, er zijn (te) weinig Nederlanders die in de kassen willen werken. Het werk is vaak zwaar en eentonig, en je maakt lange dagen. Van de proef met 40 werklozen uit Rotterdam die met een bus naar het Westland werden gebracht om te werken, is er slechts 1 in de tuinbouw gebleven. Ik bedoel maar.
Logisch dus dat tuinders mensen uit het Oostblok aannemen. De tomaten moeten tenslotte geplukt worden en monden gevoed worden (en laten we niet vergeten dat er bij het telen van planten ook nog eens enorm veel CO2 wordt omgezet in zuurstof. Heeft hier niets mee te maken, maar ik noem het altijd graag. Net als het feit dat de tuinbouw de klimaatdoelen van 2020 als eerste ruimschoots heeft behaald). De misstanden met huisvesting en uitzendbureaus bestaan zeker, maar gelukkig wordt de controle hierop steeds beter. Want natuurlijk is het niet de bedoeling dat werknemers uitgebuit worden. Jammer dus dat dit stukje zo eenzijdig wordt belicht.
Teun, wees welkom
‘Gelukkig’ voor de Nederlandse tomatentuinder is het in Italië, waar de blikken gepelde tomaat en tomato frito worden geproduceerd, nog veel erger. Ik zou Teun dus toch aanraden om hier af en toe een lekker bakje rode tomaten te komen halen en die zelf te ontvellen, in plaats van tomaten uit blik te kopen.
Desalniettemin vond ik de Supermarkt Survivalgids een heel interessant boek. Het heeft mijn kijk op de supermarkt en de productie van voedsel verbreed, en ik doe hierdoor zeker op een andere manier boodschappen. De boodschap (haha leuke woordspeling) die toch wel uit veel hoofdstukken naar voren komt is: gezond is vaak niet milieuvriendelijk. Als je een bewuste keuze wilt maken wel heel goed om hierbij stil te staan.
Je kunt de Supermarkt Survivalgids kopen via de onderstaande link of halen bij de bieb. Ik heb het zelf ook bij de bieb gehaald, dit bericht is niet gesponsord. Behalve misschien een beetje door een bevriende tomatentuinder.
- Ontdek de voordelen van een aanschuifbedje in de slaapkamer - 02/01/2025
- New York, New York - 12/11/2024
- The Big 40 - 03/11/2024
Geef een reactie